Βωβός Κινηματογράφος  (1895 - 1928)

Οι πρώτες ταινίες 

Περίοδος  Auguste (1862 - 1954) and Louis (1864 - 1948) Lumière

Η έξοδος από το εργοστάσιο (1895)

Μια διαφημιστική ταινία που προβλήθηκε δημόσια σε μια διάλεξη για την ανάπτυξη της φωτογραφικής βιομηχανίας στη Γαλλία. Παρουσιάζει τις εργάτριες με τις φουσκωτές φούστες και καπέλα με φτερά, τους εργάτες να σπρώχνουν τα ποδήλατά τους και μετά το προσωπικό, τους εργοστασιάρχες, να έρχονται μέσα σε μια άμαξα που την τραβούν δυο άλογα. Κι ο θυρωρός να κλείνει την πόρτα.

Baby's Meal (1895)

Ο μπαμπάς Αύγουστος Λυμιέρ και η μαμά θαυμάζουν τους μορφασμούς και τα καμώματα του μπέμπη που τρώει το χυλό του κουνώντας μια κουδουνίστρα. Το γεγονός έχει γυριστεί σε "αμερικάνικο" κάδρο για να μπορεί ο θεατής να τοποθετείται στο χώρο αλλά και να απολαμβάνει τις αντιδράσεις και των τριών "ηθοποιών".

Η Βάρκα που βγαίνει από το λιμάνι (1895)

Οι δύο κυρίες Λυμιέρ με τα μωρά τους συμπληρώνουν σε ένα όμορφο από άποψη σύνθεσης φωτογραφικό κάδρο, κόντρα στον ήλιο, την εικόνα της βάρκας που βγαίνει από το λιμάνι.

Χαρακτηριστικά των παραπάνω ταινιών:

  • Κύριο μέλημα είναι η καταγραφή της κίνησης
  • Το θέμα είναι σύντομο σε διάρκεια και περιέχει ένα γεγονός
  • Η κινηματογραφική μηχανή είναι ακίνητη και σε σταθερή απόσταση από το θέμα
  • Η υπόθεση εκτυλίσσεται σε ένα χώρο
  • Υπάρχει μόνο ένα πλάνο
  • Ο φυσικός και κινηματογραφικός χρόνος συμπίπτουν

 

Η άφιξη του τρένου (1896)

Παρουσιάζεται ένας άδειος σιδηροδρομικός σταθμός με έναν αχθοφόρο να περνά στην αποβάθρα σπρώχνωντας ένα καρότσι. Στον ορίζοντα η μικρή κιλήδα μεγαλώνει και η ατμομηχανή γεμίζει την οθόνη. Οι ταξιδιώτες πλησιάζουν για να επιβιβαστούν και άλλοι κατεβαίνουν. Η κοπέλα ντυμένη στα άσπρα διστάζει μόλις βλέπει την κινηματογραφική μηχανή αλλά την προσπερνά και ανεβαίνει στο βαγόνι. Εδώ υπάρχου όλα τα είδη των κάδρων αλλά έχουν δημιουργηθεί κατά λάθος και όχι από πρόθεση του σκηνοθέτη.

Ο Ποτιστής ποτίζεται (1896)

Ένας κηπουρός ποτίζει τον κήπο. Ένα αγόρι πατά το λάστιχο, ο κηπουρός απορεί για τη διακοπή και στρέφει το σωλήνα προς το πρόσωπό του για να δει τι συμβαίνει. Το αγόρι αφήνει το λάστιχο και το νερό βρέχει τον κηπουρό. 

 

Βωβός Κινηματογράφος  (1895 - 1928)

Οι πρώτες ταινίες

Περίοδος Μελιές (Georges Melies) (1861 - 1938)

Επαγγελματίας μάγος και θαυματοποιός, σύγχρονος των αδελφών Λυμιέρ, ερωτεύθηκε τον κινηματογράφο από την πρώτη δημόσια προβολή των Λυμιέρ το 1895. Ο Μελιές επινόησε τη σκηνοθεσία, τα εφέ, τα τρικ, το δημιουργικό μοντάζ, τη λήψη μέσα σε νερό, τη διαίρεση της πλοκής σε ταμπλό. Βασικό χαρακτηριστικό του ήταν η χρήση ηθοποιών για τη δημιουργία ταινιών μυθοπλασίας. Αποκορύφωμα της καριέρας του είναι το Ταξίδι στη Σελήνη, ένα εντυπωσιακό θέαμα 13 λεπτών που θεωρείται και η πρώτη ταινία επιστημονικής φαντασίας. Συνδυάζοντας τα μυθιστορήματα του Ιουλίου Βέρν και του Τζορτζ Γουέλς, περιέχει 30 σκηνές όπου βλέπουμε διαδοχικά την εκτόξευση ενός πυραύλου οβίδα που καρφώνεται στο μάτι του φεγγαριού, την αποβίβαση των επιβατών σ'έναν κρατήρα, γύψινα φεγγάρια, ωραίες κοπέλες που συμβολίζουν τα άστρα και τους πλανήτες κι έναν βασιλιά με μορφή γιγάντιου χταποδιού.

Cinderella (Cendrillon) - 1899 

A Trip to the Moon  - Le Voyage dans la lune -  1902 

Βωβός Κινηματογράφος  (1895 - 1928)

Οι πρώτες ταινίες

Περίοδος Πόρτερ (Edwin Porter 1870 - 1941)

The great train robbery - Η μεγάλη ληστεία του τρένου (1903)

Η ζωή ενός Αμερικανού πυροσβέστη - Life of an American fireman

 

Βωβός Κινηματογράφος  (1895 - 1928)

Οι πρώτες ταινίες

Περίοδος Γκρίφιθ (David Work Griffith 1875 - 1948)

Η γέννηση ενός έθνους - Birth of a nation (1915)

Μισαλλοδοξία - Intolerance (1916)

Βωβός Κινηματογράφος  (1895 - 1928)

Οι πρώτες ταινίες

Περίοδος Κουλέσωφ και Πουντόβκιν

Οι Σοβιετικοί σκηνοθέτες προάγουν και ανάγουν το εποικοδομητικό μοντάζ σε θεωρία, σε μοναδικό εκφραστικό μέσο του κινηματογράφου, αποδεικνύοντας με πειράματα και παραδείγματα τη νευραλγική του σημασία. Στην τάση τους αυτή προσπαθούν να δημιουργήσουν πλάνα κατεξοχήν ουδέτερα, από την άποψη του νοήματος, που αποκτούν νόημα μόνο με στη σχέση μεταξύ τους, στην αντιπαράθεση με τα προηγούμενα και τα επόμενα.

(Πείραμα Κουλέσωφ)

Lev Kuleshov (1899-1970)

Ντούρα Λεξ - According to the law (1926)

Vsevolod Pudovkin (1893 - 1953)

Η μάνα - Mother (1926)

Βωβός Κινηματογράφος  (1895 - 1928)

Οι πρώτες ταινίες

Περίοδος Αϊζενστάιν (Sergei Eisenstein 1898 - 1948)

Ο Αϊζενστάιν είναι ο μεγαλύτερος Ρώσος σκηνοθέτης, ίσως ο σπουδαιότερος στην ιστορία του Σοβιετικού κινηματογράφου. Στις ταινίες του έφερε τις μάζες του λαού ως πρωταγωνιστές - μέσα από τους αγώνες τους, τα πάθη και τις επιτυχίες τους - και καθιέρωσε γλωσσικά ζητήματα αλλά και αισθητικές αρχές που άνοιξαν νέους δρόμους στον κινηματογράφο. Δημιούργησε το μοντάζ "ατραξιόν" όπου εκμεταλλεύεται τη "βίαιη" αίσθηση που επιβάλλουν στο θεατή οι "ήχοι, κινήσεις, φωνές, που δε συνοδεύουν τους ηθοποιούς ούτε λειτουργούν παράλληλα, αλλά θεωρούνται ισοδύναμα στοιχεία του έργου, με την ίδια σπουδαιότητα". Επίσης εφήυρε  το "ιδεολογικό μοντάζ", όπου τα ουδέτερα πλάνα συνδέονται διανοητικά και όχι χωροχρονικά ή θεματικά.Χρησιμοποιεί δηλαδή ουδέτερα νοηματικά πλάνα, από διαφορετικούς χώρους αλλά στο χρόνο μηδέν. Δεν τον ενδιαφέρει η χρονική σχέση των πλάνων που αντιπαραθέτει. Από την αντιπαράθεση αυτή βγάζει πάντα διανοητικά συμπεράσματα. Κινεί έτσι το διαλεκτικό μηχανισμό του θεατή. 

Απεργία - Strike!  1924

Θωρηκτό Ποτέμκιν - Battleship Potemkin 1925

Το Θωρηκτό Ποτέμκιν, χρονικό της ανταρσίας των ναυτών ενός θωρηκτού κατά τη διάρκεια της επανάστασης του 1905 στη Ρωσία, θεωρείται μια από τις καλύτερες και σημαντικότερες ταινίες όλων των εποχών. Εδώ ο Αϊζενστάιν εφαρμόζει με σαφήνεια τη θεωρία του για το μοντάζ ατραξιόν δομώντας την ταινία σε πέντε μεγάλες ενότητες δράσης σαν ένα συμφωνικό έργο μέχρι την τελική κορύφωση.

Οκτώβρης - October 1928

Βωβός Κινηματογράφος  (1895 - 1928)

Οι πρώτες ταινίες

Περίοδος Ζαν Έπσταϊν

Jean Epstein 1897 - 1953)

La glace a trois faces - Ο καθρέφτης με τις τρεις όψεις